YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK

 Günlük hayatımızı kolaylaştıran birçok alette elektrik enerjisinden faydalanırız.Bu aletlere; tost makinesi,elektrikli ısıtıcı,ekmek kızartma makinesi, bilgisayar,televizyon,buzdolabı gibi aletleri örnek verebiliriz.

    Elektrikli aletlerin içerisinde birçok karmaşık devreler bulunur.Biz konumuzda basit elektrik devresini inceleyeceğiz.Basit elektrik  devresi bazı elemanlardan oluşur .Bu elemanlar; pil, anahtar, iletken kablo ve ampuldür.Acaba elektrik devresinde bulunan ampulün parlaklığına etki eden etmenler nelerdir? Bunlardan bahsedelim:

Anahtar

Ampul

İletken Kablo

Pil

                
  Video 1: Basit Elektrik Devresi

AMPUL PARLAKLIĞINA ETKİ EDEN ETMENLER

DEVREDEKİ AMPUL SAYISI

1)Devredeki Ampul Sayısını Arttırmak:

·       Devredeki ampul sayısını artırmak lamba parlaklığını azaltır.

·       Bunun nedeni pilden gelen elektrik enerjisini, daha fazla ampul tarafından paylaşılmasıdır.

Bu durumu gözlemlemek için aşağıdaki etkinliği yapalım:

ETKİNLİK 1:

Yandaki elektrik devresinde ampul sayısını artırarak, parlaklığın değişimini gözlemleyelim.Değişkenleri tabloya yazalım.

Bağımsız Değişken	Sabit Tutulan değişken	Bağımlı değişken

Sonuç:Devredeki ampul sayısını artırdığımızda, ampul parlaklığı………………………………

 1)Devredeki Ampul Sayısını Azaltmak:

·       Devredeki ampul sayısını azaltmak  lamba parlaklığını artırır.

·       Bunun nedeni pilden gelen elektrik enerjisini, daha az ampul tarafından paylaşılmasıdır.

Bu durumu gözlemlemek için aşağıdaki etkinliği yapalım:

ETKİNLİK 2:

Yandaki elektrik devresinde ampul sayısını azaltarak, parlaklığın değişimini gözlemleyelim.Değişkenleri tabloya yazalım.

Bağımsız Değişken	Sabit Tutulan değişken	Bağımlı değişken

Sonuç:Devredeki ampul sayısını azalttığımızda, ampul parlaklığı………………………………

• Öğrendiklerimizi aşağıdaki etkinlikle pekiştirelim:

 DEVREDEKİ PİL SAYISI

1)Devredeki Pil Sayısını Arttırmak:

•   Devredeki pil sayısını artırrırsak lamba parlaklığı artar.
• Bunun nedeni pilin devreye elektrik enerjisi vermesi ve pil sayısı arttıkça ampulden geçen elektrik enerjisi miktarının artmasıdır. 

Bu durumu gözlemlemek için aşağıdaki etkinliği yapalım:

ETKİNLİK 3:

Yandaki elektrik devresinde pil sayısını artırarak, parlaklığın değişimini gözlemleyelim.Değişkenleri tabloya yazalım.

Bağımsız Değişken	Sabit Tutulan değişken	Bağımlı değişken

Sonuç:Devredeki pil sayısını artırdığımızda, ampul parlaklığı………………………………

ETKİNLİK 4:

Yandaki elektrik devresinde pil sayısını azaltarak, parlaklığın değişimini gözlemleyelim.Değişkenleri tabloya yazalım.

Bağımsız Değişken	Sabit Tutulan değişken	Bağımlı değişken

Sonuç:Devredeki pil sayısını azalttığımızda, ampul parlaklığı………………………………

• Öğrendiklerimizi aşağıdaki etkinlikle pekiştirelim:

İnteraktif Etkinlik:

Öğrendiğimiz bilgilerden yararlanarak zor durumda kalan bir profesör asistanına  yardım etmek ister misin?:

ELEKTRİK DÜĞMELERİ BİRER DEVRE ELEMANI MIDIR?

Elektrik enerjisi evimize kablolar aracılığı ile gelir.Buradan kablolarla evin içine dağılır.Evimizde kablolar duvarların içinde bulunur.Elektrik prizleri ve düğmeleri bu kablolara bağlıdır.Bağlantı kabloları elektrikli cihaza, elektrik enerjisi taşır.Prizlere elektrik aletlerinin fişlerini takarız.Daha sonra bu aletleri açma kapama düğmelerini kullanarak çalıştırırız.Elektrikli aletin düğmesini kapatınca devre çalışır.Bu düğmeler basit elektrik devresinde  kullandığımız anahtarla aynı görevi görür.Yani elektrik düğmeleri elektrik enerjisini kontrol eden anahtardır.

DEVRE RESİMLERİNİN  SEMBOLLERLE İFADESİ:

Günümüzde teknolojinin de etkisi ile devre elemanlarının birçok çeşitleri vardır.Bundan dolayı devre elemanlarının resimlerini çizmek yerine onlar belli sembollerle gösteririz.Devre elmanlarını sembollerle göstermek bilimsel iletişim açısına da önemlidir. Sembollere gösterim dünyanın her yerinde ortaktır.Bu durum yeniliklerin ve buluşların herkes tarafından anlaşılmasını sağlar.

TABLO 1:Devre elemanlarnın sembollerle gösterimi

RESİM 4:Devre sembollerinin  örnek devre üzerinde gösterimi

Sembolik gösterimle gösterilmiş devreyi oluşturalım:

DEVRE NEDEN ÇALIŞMIYOR?

Bir devreyi oluşturan elemanlar ve bunların bağlanışı devre şemasında verilir.Bundan dolayı bir devrenin çalışıp çalışmadığını devre şemasına bakarak anlayabiliriz.Bir elektrik devresinin çalışmamasının nedeni aşağıdaki durumlardan biri olabilir:

1. Anahtar açıktır
2. Bağlantı kablosu kopuktur.
3. Elektrik kaynağı yoktur.
4. Piller ters bağlamıştır.
5. Pillerin ürettiği elektrik enerrjisi yeterli değildir.
6. Pil ve ampuller uyumlu değildir.

BU KONUNUN SLAYT SUNUMU İÇİN TIKLAYINIZ.








KAYNAKÇA:



Küçükturgay,G.(Ed.)(2012)Tüm Dersler 5.İstanbul: Buhan Yayıncılık
Akbayır,B.,Akbayır,G.(2011).5.Sınıf Tüm Dersler. Ankara: Final Yayınları
Bağcı,N.,Bahadır,Ö.,Emik C.,Evecen, M.,Güneş Koç,R.(2011).Fen ve Teknoloji Öğrenci Ders ve Çalışma Kitabı.Ankara:Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları
http://www.fenokulu.net/
http://www.youtube.com/
http://www.vitaminegitim.com/
http://www.komikadres.com/r-yeni-komik-karikaturler-8-elektrik-676.htm